بررسی نقش نابرابری بین گروهی در نابرابری کل به روش حداکثر نابرابری: مطالعه موردی مناطق شهری و روستایی ایران

در مطالعاتی که از روش­‌‍های مرسوم (نظیر شاخص تایل) برای تجزیه نابرابری بر حسب مناطق شهری و روستایی استفاده می‌­گردد، معمولاً نابرابری بین مناطق سهم پایینی از نابرابری کل را به خود اختصاص می­دهد و در نتیجه محققان توجه کمتری به لزوم طراحی سیاست­‌های مناسب به منظور کاهش این بخش از نابرابری می­‌نمایند. پژوهش حاضر تلاش نموده است تا با بهره­‌گیری از رویکرد حداکثر نابرابری ممکن، تصویر واقعی­‌تری از نقش نابرابری بین مناطق شهری و روستایی در ایجاد و تشدید نابرابری در ایران را ارائه نماید. برای این منظور از داده­‌های طرح درآمد- هزینه خانوارِ مرکز آمار برای سال­های 1382، 1386، 1390 و 1394 استفاده شده است. همان طور که انتظار می­‌ر‌فت نتایج روش مرسوم تجزیه نابرابری (شاخص تایل) نشان می‌­دهد که نابرابری بین مناطق شهری و روستایی به طور متوسط فقط حدود 11 درصد از کل نابرابری را تشکیل می­‌دهد. این موضوع در حالی است که نتایج روش حداکثر نابرابری نشان می­‌دهد که نابرابری بین مناطق نقش پررنگ­‌تری در نابرابری کل ایفا می­‌کند. به طور مشخص نتایج این روش بیانگر آن است نقش نابرابری بین مناطق در تشدید نابرابری کل حدود دو برابر رقمی است که بر اساس روش­‌های مرسوم بدست می‌­آید. دلالت سیاستی نتایج بدست آمده پژوهش حاضر آن است که در سیاست­‌هایی که به‌منظور کاهش نابرابری در کشور طراحی می­‌گردد لازم است توجه بیشتری به اهمیت و نقش نابرابری بین مناطق شهری و روستایی در تشدید نابرابری شود. به طور کلی نتایج نشان می‌­دهد که نابرابری بعد از اجرای هدفمندی یارانه‌­ها کاهش یافته است.